Proces zarządzania strategicznego składa się z kilku kroków, w tym:
Analiza sytuacji przedsiębiorstwa
Analiza SWOT to narzędzie pozwalające na określenie mocnych i słabych stron, a także szans i zagrożeń zewnętrznych dla przedsiębiorstwa. Mocne strony to elementy wewnętrzne, które pozwalają na osiąganie przewagi konkurencyjnej (np. wiedza specjalistyczna, marka, technologia), natomiast słabe strony to elementy, które utrudniają osiągnięcie celów (np. słaba jakość, problemy z zatrudnieniem). Szanse to czynniki zewnętrzne, które można wykorzystać do osiągnięcia celów (np. zmieniające się trendy rynkowe), a zagrożenia to czynniki zewnętrzne, które mogą utrudnić osiągnięcie celów (np. zmiany w przepisach prawnych).
Określenie wizji, misji i celów długoterminowych przedsiębiorstwa
Wizja to obraz, w jaki sposób przedsiębiorstwo chce wpłynąć na otaczający je świat, misja to sposób, w jaki przedsiębiorstwo realizuje swoją wizję, a cele długoterminowe to konkretne cele, które przedsiębiorstwo chce osiągnąć w dłuższej perspektywie. Określenie wizji, misji i celów długoterminowych pozwala na ujednolicenie celów i kierunku, w którym ma się rozwijać przedsiębiorstwo.
Określenie strategii i taktyk
Na podstawie analizy SWOT, wizji, misji i celów, przedsiębiorstwo określa strategię, czyli sposób, w jaki będzie działać, aby osiągnąć cele. Strategia może obejmować m.in. wybór rynku, na którym będzie działać, sposób dystrybucji, marketingu, czy wykorzystanie technologii. Taktyki natomiast to konkretne plany działania, które mają przyczynić się do osiągnięcia celów.
Realizacja strategii
Po określeniu strategii i taktyk, przedsiębiorstwo przystępuje do realizacji swojego planu. Obejmuje to wdrożenie działań, które mają na celu osiągnięcie założonych celów, np. rozwój nowych produktów, wprowadzenie na nowe rynki, czy inwestycje w nowe technologie.
Monitorowanie i dostosowywanie
Proces zarządzania strategicznego wymaga ciągłego monitorowania postępów i wyników, aby mieć pewność, że przedsiębiorstwo porusza się w kierunku osiągnięcia założonych celów
Zarządzanie strategiczne jest istotne dla przedsiębiorstw, ponieważ pozwala na osiągnięcie długofalowych celów i zapewnienie przewagi konkurencyjnej. Wymaga to jednak elastyczności i gotowości do dostosowywania się do zmieniających się warunków rynkowych i technologicznych.
Wyróżnia się kilka szkół zarządzania strategicznego, które prezentują różne podejścia i koncepcje do tego procesu. Oto kilka najważniejszych szkół zarządzania strategicznego:
Szkółka projektów
Ta szkoła skupia się na podejściu projektowym do zarządzania strategicznego. W jej ramach proces zarządzania strategicznego jest traktowany jako seria projektów, a decyzje podejmowane są w oparciu o wyniki tych projektów. Szkółka projektów skupia się na innowacyjności i eksperymentowaniu, a decyzje podejmowane są szybko i elastycznie.
Szkoła projektów i procesów
Szkoła ta łączy podejście projektowe z podejściem procesowym. Proces zarządzania strategicznego jest traktowany jako serię projektów, a każdy projekt jest realizowany w ramach określonego procesu. Szkoła projektów i procesów skupia się na elastyczności, ale jednocześnie stawia nacisk na kontrolę i systematyczność działań.
Szkoła planowania strategicznego
Skupia się na tworzeniu formalnych planów i strategii. Proces zarządzania strategicznego jest traktowany jako sekwencja działań, a decyzje podejmowane są w oparciu o formalne plany i analizy. Szkoła planowania strategicznego stawia nacisk na analizę danych i tworzenie długoterminowych planów, co pozwala na dokładne zaplanowanie działań.
Szkoła pozycji strategicznej
ta szkoła skupia się na analizie pozycji przedsiębiorstwa na rynku. Proces zarządzania strategicznego jest traktowany jako proces analizy otoczenia, pozycji przedsiębiorstwa na rynku i podejmowania decyzji w oparciu o te analizy. Szkoła pozycji strategicznej stawia nacisk na poznanie rynku i konkurencji oraz dostosowanie działań przedsiębiorstwa do tych warunków.
Szkoła zasobów i kompetencji
Kładzie nacisk na analizę zasobów i kompetencji przedsiębiorstwa. Proces zarządzania strategicznego jest traktowany jako proces budowania i wykorzystywania zasobów i kompetencji przedsiębiorstwa w celu osiągnięcia przewagi konkurencyjnej. Szkoła zasobów i kompetencji stawia nacisk na wykorzystanie unikalnych zasobów i kompetencji przedsiębiorstwa, co pozwala na osiągnięcie przewagi konkurencyjnej.
Podsumowując, wybór odpowiedniej szkoły zarządzania strategicznego zależy od indywidualnych potrzeb i sytuacji przedsiębiorstwa. Każda szkoła ma swoje zalety i wady, a wybór metody powinien być dostosowany do charakteru działalności przedsiębiorstw.